Όλοι έχουμε έναν Truther δίπλα μας…
11-09-2015
Το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης το 2001 γέννησε μερικές από τις πιο διαχρονικές θεωρίες συνωμοσίας που υπάρχουν. Οι εκατομμύρια οπαδοί αυτών των θεωριών (οι οποίοι προσπαθούν υποτίθεται να βρουν την “αλήθεια” πίσω από τις επιθέσεις, γι” αυτό και λέγονται “truthers”) πιστεύουν πολλά και διαφορετικά πράγματα, όπως ότι οι επιθέσεις είχαν σχεδιαστεί από την ίδια την αμερικάνικη κυβέρνηση, ή τους Εβραίους, ή τους εξωγήινους (ή όλους αυτούς μαζί), ότι έπεσαν πύραυλοι αντί για αεροπλάνα, ότι δεν έπεσε τίποτα επάνω στα κτίρια αλλά ήταν ελεγχόμενες κατεδαφίσεις, κλπ, κλπ, κλπ…
Το θλιβερό είναι ότι η πίστη σε τέτοιες θεωρίες συνωμοσίας δεν εξαντλείται σε κάποια γραφικά ή ακαλλιέργητα άτομα, αλλά κατανέμεται στο σύνολο της κοινωνίας. Δηλαδή δεν εξαρτάται ούτε από το εισόδημα, ούτε από το επάγγελμα, ούτε από την ηλικία ή το φύλο, ούτε από τις πολιτικές ιδεολογίες, ούτε καν από το μορφωτικό επίπεδο. Ειδικά για την Ελλάδα, η έρευνα που έκανε ο Γιώργος Αντωνίου και οι συνεργάτες του το 2014 έδειξε ότι το 60% πιστεύει ότι η 11η Σεπτεμβρίου ήταν προσχεδιασμένη, δηλαδή περισσότεροι από 1 στους 2 Έλληνες!
Το γεγονός ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν σε τέτοιες θεωρίες δείχνει κάποια γενικότερα χαρακτηριστικά που έχει η ανθρώπινη σκέψη, στον τρόπο κυρίως που αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα, στο πώς αξιολογεί τα δεδομένα και τις πληροφορίες και πώς καταλήγει σε συμπεράσματα. Υπάρχει μια σειρά από γνωστικές ιδιότητες, που εξηγούν και προβλέπουν την τάση μας να πιστεύουμε εύκολα σε όλα αυτά. Αυτές οι ιδιότητες, που προφανώς τις έχουμε κληρονομίσει από την μακρά εξελικτική μας ιστορία, μπορεί άλλοτε να μας ευνοούν και άλλοτε να μας οδηγούν σε λάθος συμπεράσματα. Όπως η τάση που έχουμε να αναγνωρίζουμε patterns εκεί που δεν υπάρχουν ή να δεχόμαστε επιλεκτικά μόνο τα δεδομένα που νομίζουμε ότι επιβεβαιώνουν τις ήδη υπάρχουσες πεποιθήσεις μας. Αυτά όμως μπορούν να διορθωθούν εαν το έχουμε υπόψη μας πάντα να ελέγχουμε τους συλλογισμούς μας όσο περισσότερο μπορούμε και να χρησιμοποιούμε κριτική σκέψη.
Αν όμως κάποιος πιστεύει συστηματικά σε θεωρίες συνωμοσίας και άλλες τέτοιες μπούρδες, τότε υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα. Οι παραπάνω από τους μισούς Έλληνες που πιστεύουν ότι η 11η Σεπτεμβρίου ήταν σχέδιο των αμερικανών, δεν σταματούν εκεί. Πιστεύουν επίσης ότι η ελληνική κρίση ήταν προσχεδιασμένη, ότι το φάρμακο για τον καρκίνο έχει βρεθεί αλλά μας το κρύβουν, ότι ο Κωνσταντίνος Σημίτης είναι εβραϊκής καταγωγής, κλπ. Κι αυτές είναι μόνο οι περιορισμένες ερωτήσεις που έθεσαν οι ερευνητές. Είμαι σίγουρη ότι τα ποσοστά θα είναι συντριπτικά και για ένα σωρό άλλες βλακείες (ζώδια, ταρώ, μάτιασμα, φαντάσματα και οράματα, κάρμα, μαύρη μαγεία, μαύρες γάτες, UFO, Ιλλουμινάτι, κλπ, κλπ, κλπ).
Πόσο τυχαίο είναι τελικά ότι στην Ελλάδα, όπου η πίστη σε θεωρίες συνωμοσίας και άλλες δοξασίες είναι εδραιωμένη, είναι επίσης υψηλά τα ποσοστά αντισημιτισμού, ξενοφοβίας, ευθυνοφοβίας και εθνικής θυματοποίησης; Με αφορμή τη σημερινή τραγική επέτειο, ας σκεφτούμε λίγο κι αυτό.
Γιούλη Φωκά-Καβαλιεράκη
Το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης το 2001 γέννησε μερικές από τις πιο διαχρονικές θεωρίες συνωμοσίας που υπάρχουν. Οι εκατομμύρια οπαδοί αυτών των θεωριών (οι οποίοι προσπαθούν υποτίθεται να βρουν την “αλήθεια” πίσω από τις επιθέσεις, γι” αυτό και λέγονται “truthers”) πιστεύουν πολλά και διαφορετικά πράγματα, όπως ότι οι επιθέσεις είχαν σχεδιαστεί από την ίδια την αμερικάνικη κυβέρνηση, ή τους Εβραίους, ή τους εξωγήινους (ή όλους αυτούς μαζί), ότι έπεσαν πύραυλοι αντί για αεροπλάνα, ότι δεν έπεσε τίποτα επάνω στα κτίρια αλλά ήταν ελεγχόμενες κατεδαφίσεις, κλπ, κλπ, κλπ…
Το θλιβερό είναι ότι η πίστη σε τέτοιες θεωρίες συνωμοσίας δεν εξαντλείται σε κάποια γραφικά ή ακαλλιέργητα άτομα, αλλά κατανέμεται στο σύνολο της κοινωνίας. Δηλαδή δεν εξαρτάται ούτε από το εισόδημα, ούτε από το επάγγελμα, ούτε από την ηλικία ή το φύλο, ούτε από τις πολιτικές ιδεολογίες, ούτε καν από το μορφωτικό επίπεδο. Ειδικά για την Ελλάδα, η έρευνα που έκανε ο Γιώργος Αντωνίου και οι συνεργάτες του το 2014 έδειξε ότι το 60% πιστεύει ότι η 11η Σεπτεμβρίου ήταν προσχεδιασμένη, δηλαδή περισσότεροι από 1 στους 2 Έλληνες!
Το γεγονός ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν σε τέτοιες θεωρίες δείχνει κάποια γενικότερα χαρακτηριστικά που έχει η ανθρώπινη σκέψη, στον τρόπο κυρίως που αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα, στο πώς αξιολογεί τα δεδομένα και τις πληροφορίες και πώς καταλήγει σε συμπεράσματα. Υπάρχει μια σειρά από γνωστικές ιδιότητες, που εξηγούν και προβλέπουν την τάση μας να πιστεύουμε εύκολα σε όλα αυτά. Αυτές οι ιδιότητες, που προφανώς τις έχουμε κληρονομίσει από την μακρά εξελικτική μας ιστορία, μπορεί άλλοτε να μας ευνοούν και άλλοτε να μας οδηγούν σε λάθος συμπεράσματα. Όπως η τάση που έχουμε να αναγνωρίζουμε patterns εκεί που δεν υπάρχουν ή να δεχόμαστε επιλεκτικά μόνο τα δεδομένα που νομίζουμε ότι επιβεβαιώνουν τις ήδη υπάρχουσες πεποιθήσεις μας. Αυτά όμως μπορούν να διορθωθούν εαν το έχουμε υπόψη μας πάντα να ελέγχουμε τους συλλογισμούς μας όσο περισσότερο μπορούμε και να χρησιμοποιούμε κριτική σκέψη.
Αν όμως κάποιος πιστεύει συστηματικά σε θεωρίες συνωμοσίας και άλλες τέτοιες μπούρδες, τότε υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα. Οι παραπάνω από τους μισούς Έλληνες που πιστεύουν ότι η 11η Σεπτεμβρίου ήταν σχέδιο των αμερικανών, δεν σταματούν εκεί. Πιστεύουν επίσης ότι η ελληνική κρίση ήταν προσχεδιασμένη, ότι το φάρμακο για τον καρκίνο έχει βρεθεί αλλά μας το κρύβουν, ότι ο Κωνσταντίνος Σημίτης είναι εβραϊκής καταγωγής, κλπ. Κι αυτές είναι μόνο οι περιορισμένες ερωτήσεις που έθεσαν οι ερευνητές. Είμαι σίγουρη ότι τα ποσοστά θα είναι συντριπτικά και για ένα σωρό άλλες βλακείες (ζώδια, ταρώ, μάτιασμα, φαντάσματα και οράματα, κάρμα, μαύρη μαγεία, μαύρες γάτες, UFO, Ιλλουμινάτι, κλπ, κλπ, κλπ).
Πόσο τυχαίο είναι τελικά ότι στην Ελλάδα, όπου η πίστη σε θεωρίες συνωμοσίας και άλλες δοξασίες είναι εδραιωμένη, είναι επίσης υψηλά τα ποσοστά αντισημιτισμού, ξενοφοβίας, ευθυνοφοβίας και εθνικής θυματοποίησης; Με αφορμή τη σημερινή τραγική επέτειο, ας σκεφτούμε λίγο κι αυτό.
Γιούλη Φωκά-Καβαλιεράκη
ΑΝ σας άρεσε αυτό το άρθρο κάντε κλίκ...ΕΔΩ.. για να είστε οι πιο ενημερωμένοι αναγνώστες του διαδικτύου
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου