Οργισμένο τηλεφώνημα Ερντογάν στην Μέρκελ: Η Αρμενική Γενοκτονία διχάζει Βερολίνο και Άγκυρα

Η Γερμανική Βουλή αναμένεται σήμερα να εγκρίνει με συντριπτική πλειοψηφία το ψήφισμα, με το οποίο θα χαρακτηρίζεται ως Γενοκτονία η σφαγή των Αρμενίων το 1915, στη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η απόφαση αυτή έχει εξοργίσει την Τουρκία και οι ηγέτες της έχουν ήδη διαμαρτυρηθεί στη γερμανική κυβέρνηση, η οποία όμως δείχνει να μην επιθυμεί να ασκήσει πιέσεις στους βουλευτές που απαιτούν την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν τηλεφώνησε στην Γερμανίδα Καγκελάριο και διαμαρτυρήθηκε, ένα τηλεφώνημα που χαρακτηρίστηκε οργισμένο. Ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την ανησυχία του για τη διατύπωση του ψηφίσματος.

Οι σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται αυτή τη στιγμή «σε υψηλότατο επίπεδο» είπε ο κ. Ερντογάν στην κ. Μέρκελ. Μετά την ψηφοφορία της Πέμπτης όμως “η Τουρκία θα σκεφτεί για τις πιθανές αντιδράσεις της”, τόνισε. Εάν η Γερμανία «πέσει σε αυτήν την παγίδα, αυτό θα έβλαπτε τις μελλοντικές μας σχέσεις, τις διπλωματικές, τις οικονομικές, τις πολιτικές, τις εμπορικές, τις στρατιωτικές», προειδοποίησε ο Ερντογάν. «Ένα τέτοιο ψήφισμα θα επιβάρυνε τις σχέσεις των δύο εταίρων του ΝΑΤΟ. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη» υπογράμμισε στην Καγκελάριο ο Πρόεδρος της Τουρκίας.

Οπως είναι γνωστό, η πρόταση κατατέθηκε από τις κοινοβουλευτικές ομάδες των Χριστιανοδημοκρατών, των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων. Η κίνηση αυτή προκάλεσε μεγάλη εντύπωση με δεδομένη τη μεγάλη κοινότητα των Τούρκων στη Γερμανία, τους οποίου ο Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί ως εκφοβισμό. Πριν ένα χρόνο είχε προηγηθεί ανάλογη πρόταση των Πρασίνων, η οποία παραπέμφθηκε στις κοινοβουλευτικές επιτροπές. Εγινε για πολλούς μήνες μεγάλη συζήτηση εάν στο ψήφισμα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο όρος γενοκτονία. Και αυτό τελικά αποφασίστηκε όταν πολλοί βουλευτές άσκησαν πιέσεις στους ηγέτες των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων που αποτελούν την κυβέρνηση της Καγκελαρίου Μέρκελ.

Δύο είναι τα πιό σημαντικά στοιχεία του ψηφίσματος:

— Γίνεται αναφορά ότι οι σφαγές και οι πορείες θανάτου το 1915 συνιστούν γενοκτονία, και

— Γίνεται αναφορά σε “ενοχή” και “συνυπευθυνότητα” της Γερμανίας ως συμμάχου της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι 630 βουλευτές της Μπούντεσταγκ πρόκειται να αποφανθούν σχετικά με μια κοινοβουλευτική απόφαση με τίτλο “Μνήμη της γενοκτονίας των Αρμενίων και άλλων χριστιανικών μειονοτήτων πριν από 101 χρόνια”, η οποία προτάθηκε από τις κοινοβουλευτικές ομάδες της πλειοψηφίας –τους συντηρητικούς Χριστιανοδημοκράτες και Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU) και τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD)– καθώς και από τους βουλευτές των αντιπολιτευόμενων Πρασίνων.

Σε ό,τι αφορά την καγκελάριο Μέρκελ, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Κριστιάνε Βιρτς επισήμανε ότι το πρόγραμμά της δεν επιτρέπει να παραστεί στη σημερινή ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο.

Όμως, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, περιορίστηκε να δηλώσει ότι κατά την προχθεσινή δοκιμαστική ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε σε κλειστή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/CSU) η κυρία Μέρκελ ψήφισε όπως και η κοινοβουλευτική ομάδα της.

Πάντως, ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Μάρτιν Σέφερ εξέφρασε την ελπίδα και την προσδοκία η επικείμενη αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από το ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, να μην επιφέρει μόνιμη διαταραχή στις γερμανοτουρκικές σχέσεις.

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις πληροφορίες που θέλουν την ‘Αγκυρα, μετά την ψηφοφορία, να αποσύρει τον πρέσβη της από το Βερολίνο, ο κ. Σέφερ απάντησε:

«Ελπίζω και επίσης περιμένω ότι οι αποφάσεις τις οποίες θα λάβει αύριο (σήμερα) η Βουλή δεν θα επιφέρουν μόνιμη διαταραχή στις σχέσεις με την Τουρκία. Αντιθέτως, έχουμε πολλά θέματα που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού με την Τουρκία, πρώτα απ’ όλα την χρονίζουσα αίτησή της για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πολλά άλλα, μεταξύ των οποίων η συμφωνία για τους πρόσφυγες. Η σχέση με την Τουρκία όμως εκτείνεται πολύ πέρα από αυτή την συμφωνία και όχι μόνο λόγω των πολλών ανθρώπων τουρκικής καταγωγής που ζουν μαζί μας ειρηνικά εδώ και γενεές. Είμαστε αισιόδοξοι ότι αυτό θα το καταφέρουμε μέχρι αύριο, αλλά και στη συνέχεια».

Ο εκπρόσωπος του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ αναφέρθηκε ακόμη στην εκδήλωση που διοργάνωσε προχθες ο γερμανός υπουργός, με τους πρέσβεις των χωρών οι οποίες θα λάβουν μέρος στο Euro 2016 της Γαλλίας, κάνοντας λόγο για «ιδιαίτερα ευχάριστη διάθεση» του τούρκου πρέσβη, ο οποίος μάλιστα κάτω από το σακάκι του φορούσε μπλούζα της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της χώρας του.

ΕΞΩ ΦΡΕΝΩΝ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ

Εξάλλου ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ χαρακτήρισε “παράλογο” το κείμενο του ψηφίσματος. Υπογράμμισε πως η υιοθέτησή του θα έχει “αρνητική επίδραση” στις σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και το Βερολίνο, προσθέτοντας πάντως ότι οι ζημιές θα είναι περιορισμένες.

Σφοδρές επικρίσεις από τουρκικής πλευράς υπάρχουν ήδη εδώ και μέρες: η πρόσφατη κατηγορηματική δήλωση του Γερμανού προέδρου Γιόακιμ Γκάουκ ότι «πρόκειται για γενοκτονία», προκάλεσε διπλωματική κρίση.

«Ο τουρκικός λαός δεν θα ξεχάσει τη δήλωση και δεν θα τη συγχωρήσει», προειδοποίησε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών την περασμένη Παρασκευή. «Ο Γκάουκ δεν έχει καμία αρμοδιότητα να καταλογίζει στο τουρκικό έθνος μια ευθύνη η οποία αντιβαίνει στα ιστορικά γεγονότα, συμπλήρωνε, ενώ προειδοποίησε επίσης για τις «μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες» τις οποίες μπορούν να έχουν τέτοιες δηλώσεις στις γερμανοτουρκικές σχέσεις.

Είχε προηγηθεί ο τούρκος κυβερνητικός εκπρόσωπός Νουμάν Κουρτουλούς με την προειδοποίηση ότι «η Γερμανία θα όφειλε να προσέξει το θέμα των σχέσεών της με την Τουρκία». Είναι θέμα ανεξάρτητων ιστορικών και όχι των κοινοβουλίων να διαλευκάνουν τα γεγονότα κατά την επίσημη τουρκική κυβέρνηση. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο νέος Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ επέκρινε σε πρόσφατη τηλεφωνική του επικοινωνία με την καγκελάριο Μέρκελ το ψήφισμα για τη σφαγή των Αρμενίων ως «άδικο και αβάσιμο». Επανερχόμενος σήμερα, ο τούρκος πρωθυπουργός χαρακτήρισε «γελοίο» το ψήφισμα.

Παρά τις αντιδράσεις μετά από κοινό αίτημα των κοινοβουλευτικών ομάδων των Χριστιανοδημοκρατών, των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων, το γερμανικό κοινοβούλιο πρόκειται να αναγνωρίσει ρητά αύριο τη γενοκτονία των Αρμενίων. Ο όρος «γενοκτονία» επαναλαμβάνεται πολλές φορές στο σχετικό κείμενο.

Κατά τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) Φόλκερ Κάουντερ το ψήφισμα μπορεί να συμβάλει στη συμφιλίωση μεταξύ Αρμενίων και Τούρκων, ενώ ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών Τόμας Όπερμαν φρονεί ότι η Γερμανία φέρει -ως πρώην σύμμαχος των Οθωμανών- ιδιαίτερη ιστορική ευθύνη ανεξαρτήτως των συζητήσεων για το προσφυγικό. Δήλωσε μάλιστα ότι είναι «κατά της δουλικής συνεργασίας με τον Ερντογάν»…

Για την Τουρκία το ψήφισμα δεν βελτιώνεται με την αναφορά της συνενοχής του γερμανικού Ράιχ, «το οποίο ως μεγάλος σύμμαχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν προσπάθησε -παρ’ ό,τι το εγνώριζε- να σταματήσει αυτό το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», όπως αναφέρεται στο σχέδιο του ψηφίσματος.

Η Τουρκία ερμηνεύει την επικείμενη αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων ως πρόκληση και ανάμειξη στα εσωτερικά της, όπως άλλωστε έκανε στο παρελθόν και με άλλες χριστιανικές χώρες, ακριβώς διότι στρέφονται κατά των πράξεων ενός μουσουλμανικού εναντίον ενός χριστιανικού λαού, των Αρμενίων, όπως επισημαίνει το Spiegel. Για αυτόν ακριβώς το λόγο και οι υποστηρικτές αυτής της αναγνώρισης πείστηκαν πέρυσι να ξαναεπεξεργαστούν το σχετικό κείμενο. Τελικά όμως παραπέμφθηκε στις καλένδες και έτσι οι Πράσινοι επανήλθαν στις αρχές του έτους.

Κατά την άποψη του εμπνευστή της πρωτοβουλίας του -τουρκικής καταγωγής- ηγέτη των Πρασίνων Τζεμ Έζντεμιρ, η ανησυχία για τις πιθανές συνέπειες δεν πρέπει να αποτελέσει την αιτία για να αποσιωπηθεί η ιστορική αλήθεια.

«Το γερμανικό κοινοβούλιο δεν θα επιτρέψει να εκβιασθεί από ένα δυνάστη όπως ο κύριος Ερντογάν», είπε σε συνέντευξή του στη Bild. Κάτι για το οποίο έπεισε τελικά τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών με αποτέλεσμα να επαναφέρουν το θέμα στο γερμανικό κοινοβούλιο.

Αντιρρήσεις βέβαια υπάρχουν. Οι Σοσιαλδημοκράτες φοβούνται ότι επειδή οι χριστιανοδημοκράτες προηγήθηκαν με τους Πράσινους στην πρωτοβουλία δεν είναι πολιτικά υπέρ τους, όπως επίσης φοβούνται ότι οι πρώτοι θα χρησιμοποιήσουν την ευκαιρία να ξιφουλκήσουν κατά της Τουρκίας σε μια στιγμή που χρειάζεται προσοχή λόγω του προσφυγικού. Επιπλέον, ορισμένοι θεωρούν ότι η αναγνώριση της γενοκτονίας θα είναι αντιπαραγωγική για τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας. Η τουρκικής καταγωγής γερμανίδα υφυπουργός Ενσωμάτωσης Αϊντάν Έζογκουζ, η οποία θα το υπερψηφίσει, θεωρεί ότι πράγματι «οι πόρτες μάλλον θα κλείσουν» μεταξύ των δύο χωρών. Πάντως η Άγκυρα προσπαθεί να πεισθούν βουλευτές του γερμανικού κοινοβουλίου με τουρκική καταγωγή να ψηφίσουν όχι.

Η γερμανική κυβέρνηση ελπίζει εν τω μεταξύ ότι οι Τούρκοι θα αντιδράσουν ήπια. Αυτό σημαίνει στην πράξη ότι πιθανόν να ανακαλέσουν τον πρέσβη τους από το Βερολίνο για ένα διάστημα ή ότι θα καλέσουν το Γερμανό πρέσβη στην Άγκυρα για να διαμαρτυρηθούν. Με αυτόν τον τρόπο θα εκτονωθεί η κατάσταση με συμβολικό τρόπο, κάτι το οποίο μπορεί να αντέξει το Βερολίνο, όπως γράφει το Spiegel.

Πληροφορίες από Spiegel, Reuters, DW, ΑΠΕ-ΜΠΕ

mignatiou.com

ΠΗΓΗ

ΑΝ σας άρεσε αυτό το άρθρο κάντε κλίκ..ΕΔΩ... για να είστε οι πιο ενημερωμένοι αναγνώστες του διαδικτύου